โครงการ “คืนความเป็นไทยให้เด็กดอย”
“พิสูจน์ DNA ให้เด็กดอยที่ตกหล่นไม่มีชื่อในทะเบียนราษฎร์”
ความทุรกันดารของอำเภออมก๋อย ทำให้เมื่อ 10-20 ปีที่แล้ว ข่าวสารต่าง ๆ ยากจะเข้าไปถึงชุมชน เด็กที่เกิดในถิ่นที่ห่างไกล ไม่ได้รับการแจ้งเกิดจำนวนมาก ด้วยเหตุผลการคมนาคมขนส่ง หรือความไม่รู้และไม่เห็นความสำคัญของการมีบัตรประชาชน เพราะชีวิตส่วนใหญ่อยู่กับการทำไร่ เพื่อเลี้ยงปากเลี้ยงท้อง ไม่ได้ออกไปติดต่อชุมชนภายนอก หนึ่งในนั้นคือชุมชนบ้านห้วยหวาย หมู่ 1 ตำบลนาเกียน อำเภออมก๋อย จังหวัดเชียงใหม่ ที่มีเด็กตกหล่นจำนวนมาก โดยเด็กเหล่านี้มีพ่อหรือแม่เป็นคนไทย ได้บัตรประจำตัวประชาชน แสดงถึงความเป็นผู้มีสัญชาติไทยแล้ว แต่ลูกไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฎรใด ๆ ทั้งสิ้น ที่จะใช้ระบุสถานะบุคคลของตนได้ จึงขาดโอกาส
ผลที่ตามมาคือการที่เด็กไม่สามารถเข้าถึงบริการของรัฐต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการสาธารณสุข การศึกษา อย่างเต็มรูปแบบ เช่นได้เรียน แต่ไม่ได้รับสิทธิในการรับอุปกรณ์การศึกษา หรือทุนการศึกษาได้ วิธีที่จะช่วยให้เด็กเหล่านี้ได้รับการรับรองสถานบุคคลสัญชาติไทยโดยสมบูรณ์ ปัจจุบันมีเพียงการตรวจพิสูจน์ DNA (สารพันธุกรรมเพื่อพิสูจน์ความสัมพันธ์ทางสายโลหิต) เท่านั้นที่จะสามารถคืนสิทธิ์ความเป็นไทยให้น้อง ๆ เหล่านั้นได้ ถ้าผลทางการแพทย์พิสูจน์ว่า รับรองความสัมพันธ์ทางสายโลหิตได้ ลูกก็จะได้เพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน (ทร.14) ได้ถ่ายบัตรประจำตัวประชาชน มีสถานะมีสิทธิ์เป็นคนไทยที่สมบูรณ์
กลุ่มเป้าหมาย
- นักเรียน บ้านห้วยหวาย หมู่ 1 ตำบลนาเกียน อำเภออมก๋อย ที่ไม่มีสถานะทางทะเบียนราษฏร์
- กลุ่มเป้าหมาย 5 คนแรกประกอบด้วย
- เด็กชายเซาจาง มอเช่อ อายุ 13 ปี (ตรวจ DNA แล้ว, ผลออกแล้ว) (ยื่นเรื่องเพิ่มชื่อแล้ว) ได้บัตรประชาชนแล้ว
- เด็กชายเซาโจ มอเช่อ อายุ 13 ปี (ยื่นเรื่องเพิ่มชื่อแล้ว)
- เด็กชายแยไต เคียงอมร อายุ 7 ปี (ยื่นเรื่องเพิ่มชื่อแล้ว)
- เด็กชายพะชา มอเช่อ อายุ 10 ปี (ยื่นเรื่องเพิ่มชื่อแล้ว)
- เด็กหญิงหมอปิ มอเช่อ อายุ 14 ปี (ยื่นเรื่องเพิ่มชื่อแล้ว)
วิธีการดำเนินการ
- ศึกษาหาข้อมูล วิธีการแก้ไขปัญหา เด็กไม่มีสถานะทางทะเบียน
- ประชุมชี้แจงแนวทางแก้ปัญหา ให้กับชาวบ้าน-นักเรียน
- ประสานงานอำเภอทำหนังสือส่งตัวเพื่อพิสูจน์ DNA
- นำนักเรียนผู้ปกครองไปตรวจ DNA ที่ ภาควิชานิติเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
- รอผลตรวจพิสูจน์ DNA ประมาณ 2-3 เดือน (ทราบผลโดยภาควิชานิติเวชศาสตร์ ส่งผลให้ทางอำเภอ)
- ดำเนินการยื่นเรื่องขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน
- ออกบัตรประจำตัวประชาชน ได้สิทธิความเป็นไทยโดยสมบูรณ์ (อยู่ระหว่างดำเนินการของฝ่ายปกครอง)
ระยะเวลาดำเนินการ
- สิงหาคม – ตุลาคม 2555 ประสาสัมพันธ์
- สิงหาคม – ตุลาคม2555 ทำหนังสือส่งตัวจากอำเภออมก๋อย
- ตุลาคม – พฤศจิกายน 2555 นำนักเรียนและผู้ปกครองพร้อมหนังสือส่งตัวไปตรวจพิสูจน์ DNA
- พฤศจิกายน – ธันวาคม 2555 รอผลตรวจพิสูจน์ DNA
- 6 มกราคม 2556 ประชุมแนวทางการแก้ปัญหาผู้ไม่มีสถานะทางทะเบียน (จากสภาทนายความ)
- กุมภาพันธ์ 2556 ยื่นเรื่องขอเพิ่มชื่อในทะเบียนบ้าน และทำบัตรประชาชน (อยู่ระหว่างดำเนินการของฝ่ายปกครอง)
- 27 พฤศจิกายน 2557 น้องเซาจาง มอเช่อ ได้ลงมาถ่ายบัตรประชาชนเป็นที่เรียบร้อยแล้ว
ค่าใช้จ่ายในการดำเนินงาน
- ค่าเดินทาง ค่ากิน และค่าที่พัก ของนักเรียนและผู้ปกครอง
- ค่าบริการทางการแพทย์รายละ 2,050 บาท (พ่อ-ลูก หรือ แม่-ลูก คู่ละ 4,100 บาท)
- ข้อมูลจาก http://www.med.cmu.ac.th/dept/forensic/newweb/serviceDNA%201.html
ผลที่คาดว่าจะได้รับ
- นักเรียนได้รับรองสถานะบุคคล และได้สิทธิความเป็นคนไทยทุกประการ (ได้รับบัตรประชาชน)
ร่วมสนับสนุนได้ที่
ธนาคารออมสิน สาขาอมก๋อย เลขที่ 020050777786 “นายสุวรรณ พุฒพันธ์ (กองทุนเด็กดอย)”ธนาคารกรุงไทย สาขาไชยปราการ เลขที่ 545-0-14780-5 “กองทุนการศึกษาสำหรับเด็กพื้นที่สูง”- สอบถามข้อมูลเพิ่มเติม 08ุ8-263-3744 ครูต้อม