ปกติผมจะไม่ค่อยได้ไปหาหมอสักเท่าไหร่ เพราะเคยทำงานโรงพยาบาลมาก่อน รู้ว่าคนที่ไปหาหมอพบแพทย์ เพราะเป็นที่พึ่งหรือความหวังสุดท้ายแล้ว ไม่ใช่เพราะผมเก่งเหมือนหมอ แต่ผมสังเวชและเห็นใจคนป่วยที่ต้องไปพบหมอแต่ละครั้ง ทั้งตัวผู้ป่วย และญาติต่างดูเศร้าหมอง ผมจึงพยายามพึ่งตัวเองให้ได้มากที่สุด ก่อนไปหาหมอที่เป็นทางเลือกสุดท้าย
อมก๋อยหลายต่อหลายคน ไม่เคยได้ยิน ไม่รู้ว่าอยู่จังหวัดไหนในประเทศไทย ไม่มีแหล่งท่องเที่ยวที่ขึ้นชื่อ ไม่มีถนนผ่านไปจังหวัดอื่น ไม่มีอีกหลายอย่างที่อำเภออื่น ๆ เขามี และเพิ่งจะมี 7-Eleven ข้าราชการหรือคนของหน่วยงานราชการ เมื่อถูกย้ายมาอมก๋อย จึงรู้สึกน้อยเนื้อต่ำใจ ที่ต้องมาอยู่ในดินแดนที่กันดารแห่งนี้ รู้สึกเหมือนถูกลงโทษ กักขัง หน่วงเหนี่ยวจากความศิวิไลซ์ แต่ก็เป็นเรื่องจริง แม้แต่ครู กศน.ในจังหวัดเชียงใหม่ ถ้ามีปัญหาในการทำงานที่อำเภออื่น ๆ อมก๋อยเป็นอำเภอแรกที่จะถูกส่งมาอยู่
ในมุมดี ๆ ของอมก๋อยคือข้าราชการ/พนักงานราชการที่บรรจุใหม่ ถูกส่งมาเริ่มงาน เพื่อฝึกให้ผ่าน มอก. ก่อน (มาตรฐานอมก๋อย) หากผ่านอมก๋อยไปแล้วจะไปอยู่ที่ไหนก็ได้ในประเทศไทยนี้
ต้นเดือนมกราคม ได้มีโอกาสพานักเรียนมาหาหมอ ด้วยอาการแปลก ๆ ในสายตาผมคือ ตรงข้อเข่าขาพับด้านใน มีก้อนน้ำนูนออกมา ผมก็ตกใจกลัวว่าโตขึ้นจะเป็นอะไรมากกว่าที่มองเห็น เพราะถามเด็กดูแล้วบอกไม่เจ็บ กดดูก็นิ่ม ๆ เมื่อมาถึงคุณหมอใจดี ดูแป๊บเดียว ก็หันเปิดคอมพิวเตอร์ให้ดูแล้วพิมพ์คำว่า Baker Cyst ค้นหารูปภาพจาก Google ซึ่งมีภาพออกมามากมาย พร้อมทั้งอธิบายว่าอาการนี้เรียกว่า “น้ำในไขข้อไหลย้อน” เกิดจากการใช้ข้อเข่ามากเกินไป มีโอกาสหาย และมีโอกาสใหญ่ขึ้นกว่านี้ ต้องให้เด็กหยุดใช้ข้อเข่า แล้วจะดีขึ้น (ให้เด็กดอยหยุดวิ่ง..เรื่องใหญ่เลยสำหรับเด็กดอย)
คุณหมอก็ใจดีถามว่าจะไปผ่าที่โรงพยาบาลนครพิงค์ในเชียงใหม่หรือไม่ จะเขียนใบส่งตัวให้ ผมตอบทันใด “ไม่เป็นไรครับ บ้านอยู่ไกลอำเภอ ต้องขออนุญาตพ่อแม่เด็กก่อน” คุณหมอเลยบอกว่าเอาผ้าพันแผลไปรัดไว้แล้วกัน รัดไว้ประจำ น้ำในข้อเข่าก็จะไหลกลับเข้าไปเอง และต้องงดใช้ข้อเข่าด้วยถ้าอยากหายเร็ว คุณหมอแซวกลับมาว่า “แหม นั่งรถลงมา ๔ ชั่วโมงได้ผ้าพันแผลไปอันเดียว” ผมยิ้ม ๆ แล้วขอบคุณคุณหมอใจดีแล้วเดินนำน้องบุญมาไปห้องยารับผ้าพันแผล
อดทึ่งไม่ได้คือไม่คิดว่าโรงพยาบาลรัฐบาลในชนบทห่างไกลอย่างอมก๋อย จะให้บริการเทียบเท่าโรงพยาบาลเอกชนระดับประเทศ อย่างโรงพยาบาลเอกชนที่ผมเคยทำงาน คือการเปิดเผยโรค พร้อมภาพประกอบจากอินเตอร์เน็ต พร้อมทั้งอธิบายอย่างละเอียด